ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΛΟΥΚΑ

Λουκ. ζ΄, 11-16

Ἀγαπητοί μου χριστιανοί,

Μὲ τὴν ἀνάγνωση τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς ἡ μητέρα Ἐκκλησία μᾶς δίνει τὴν εὐκαιρία νὰ μάθουμε, ἐκτὸς τῶν ἄλλων, καὶ τὸν χριστιανικὸ τρόπο γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τοῦ πένθους.

Ἐπειδὴ ὁ θάνατος εἶναι τὸ πιὸ βέβαιο γεγονὸς στὸν ἀνθρώπινο βίο, ὅλοι σχεδὸν οἱ ἄνθρωποι δοκιμάζουν τὸν πόνο γιὰ τὸν θάνατο ἀγαπητῶν τους προσώπων. Ἔτσι συνέβη καὶ μὲ τὴν χήρα μητέρα, ποὺ συνόδευε τὸ μονάκριβο παιδί της στὸν τάφο, ὅταν συναντήθηκε μὲ τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ δέχθηκε τὴ θεϊκή του παρηγορία.

Στὶς δύσκολες αὐτὲς ὧρες κάθε ἄνθρωπος ἀντιμετωπίζει διαφορετικὰ τὸ πένθος. Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους θλίβονται ὑπερβολικά. Κι αὐτὸ ἔχει ὡς συνέπεια νὰ βλάπτουν πολὺ τὸν ἑαυτό τους. «Ἐγνωρίσαμε πολλούς», λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, «ποὺ ὑπέμειναν βαρειὲς συμφορὲς μὲ τὸ χύσιμο τῶν δακρύων (ἀπὸ τὸ πένθος). Κι ἄλλους ποὺ ἔπεσαν σὲ ἀθεράπευτες ἀρρώστειες, σὲ ἀποπληξίες ἤ παραλύσεις, καὶ ἄλλους ποὺ τελικὰ ξεψύχησαν, ἀφοῦ ἡ δύναμή τους κατέρρευσε σὰν ἀνίσχυρο στήριγμα κάτω ἀπὸ τὸ βάρος τῆς λύπης» (ΕΠΕ 6,94).

«Καὶ τὶ;», διερωτᾶται ὁ ἅγιος Χρυσόστομος. «Μπορεῖ κάποιος νὰ μὴ δακρύζη, ἀφοῦ εἶναι ἄνθρωπος; Καὶ ἐγώ δὲν τὸ ἐμποδίζω αὐτό, ἀλλ’ ἐμποδίζω τοὺς κοπετούς, τὸ νὰ θρηνῆς ὑπερβολικά. Δὲν εἶμαι σκληρόψυχος. Δὲν εἶμαι ἀσυγκίνητος. Ξέρω ὅτι ἡ φύση

ἐπιθυμεῖ τὴν καθημερινὴ συναναστροφή. Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ μὴ λυπῆται κανείς. Αὐτὸ ἄλλωστε τὸ ἔδειξε καὶ ὁ Χριστός, ποὺ δάκρυσε γιὰ τὸν Λάζαρο. Αὐτὸ καὶ ἐσὺ νὰ κάνης. Νὰ δακρύσης, ἀλλὰ ἤρεμα» (ΕΠΕ 14,196).

Μποροῦμε, λοιπόν, ὡς χριστιανοί νὰ πενθοῦμε καὶ νὰ θρηνοῦμε, ἀλλὰ μὲ μέτρο. Τὸ μέτρο καὶ τὰ ὅρια τοῦ πένθους μᾶς τὰ ἔδωσε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὅπως διδάσκει ὁ Μέγας Βασίλειος: «Εἶναι φανερό, ὅτι ὁ Κύριος, ποὺ δάκρυσε γιὰ τὸν νεκρὸ Λάζαρο …, ὥρισε τὰ μέτρα καὶ τὰ ὅρια, στὰ ὁποῖα πρέπει νὰ φθάνουν τὰ ἀνθρώπινα παθήματα, ὅπως οἱ λύπες καὶ τὸ πένθος, μὲ τὸ νὰ ἀποστρέφεται ὁ ἴδιος τὴν ἀσυμπάθεια ὡς κάτι θηριῶδες καὶ ἀπάνθρωπο καὶ συγχρόνως νὰ ἀποφεύγη ὡς ἀνάρμοστη τὴν τάση πρὸς τὴν ὑπερβολικὴ λύπη καὶ τοὺς πολλοὺς θρήνους» (ΕΠΕ 6,92).

Καὶ πῶς εἶναι δυνατὸν ἐκεῖνος ποὺ πενθεῖ νὰ τηρήση τὰ μέτρα καὶ νὰ μείνη στὰ ὅρια ποὺ ὥρισε ὁ Χριστός; Τὴν ἀπάντηση στὸ σημαντικὸ αὐτὸ ἐρώτημα μᾶς τὴν δίνουν οἱ ἅγιοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μὲ τὸν λόγο καὶ τὸ παράδειγμά τους. Βασικὴ προϋπόθεση γιὰ τὴν ὀρθὴ ἀντιμετώπιση τοῦ πένθους εἶναι νὰ συνδεθῆ κάποιος στενὰ μὲ τὸν Ἰησοῦ Χριστό καὶ νὰ ἐνστερνισθῆ μὲ ἀκρίβεια τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη, ποὺ Ἐκεῖνος ἀποκάλυψε. Τὴν Πίστη ὅτι ὁ θάνατος δὲν εἶναι τὸ τέλος τῶν πάντων, ἀλλὰ ἡ θύρα γιὰ περάσουμε ἀπὸ τὴν μάταιη καὶ πρόσκαιρη ζωὴ στὴν ἀληθινὴ αἰώνια ζωή. Ὁ θάνατος, ὅπως τὸ εἶπε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, εἶναι ἕνας μεγάλος ὕπνος, ὅπως καὶ ὁ ὕπνος εἶναι ἕνας μικρὸς θάνατος. Γιὰ τὴν σωστὴ ἀντιμετώπιση τοῦ πένθους εἶναι ἀπαραίτητο νὰ εἶναι βεβαιωμένος κάποιος ὅτι ὁ προορισμός του εἶναι ἡ εὐλογημένη Βασιλεία

τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ποὺ ἔχει ἑτοιμάσει ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς πρὸ καταβολῆς κόσμου. Αὐτὴ ἡ ἀληθινὴ ζωή, στὴν ὁποία πορεύονται οἱ πιστοὶ, εἶναι ἡ ζωὴ μέσα στὸ ἄκτιστο θεῖο φῶς μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας, ἐκεῖ «ἔνθα οὐκ ἔστι πόνος, οὐ λύπη, οὐ στεναγμός, ἀλλὰ ζωὴ ἀτελεύτητος», ὅπως ψάλλουμε στὴν Ἐκκλησία.

Παρηγορώντας ὁ ἅγιος Χρυσόστομος ἕνα πενθοῦντα χριστιανό, τοῦ λέγει: «Σκέψου ἀκόμη καὶ κάτι ἄλλο. Γιὰ ποιὸν τόπο ἔφυγε ὁ συγγενής σου. Ἔφυγε γιὰ ἐκεῖ, ὅπου βρίσκονται ὁ ἀπόστολος Παῦλος καὶ ὁ ἀπόστολος Πέτρος. Ἔφυγε γιὰ ἐκεῖ ὅπου εἶναι ὁ χορὸς ὅλων τῶν ἁγίων. Σκέψου πὼς θὰ ἀναστηθῆ. Λογίσου μὲ πόση δόξα καὶ λαμπρότητα εἶναι ντυμένος τώρα. Σκέψου ὅτι μὲ τὸ νὰ πενθῆς καὶ νὰ ὀδύρεσαι, οὔτε τὸν πεθαμένο θὰ γυρίσης πίσω, ἀλλὰ καὶ τὸν ἑαυτό σου βλάπτεις» (ΕΠΕ 25,560).

Οἱ ἅγιοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μᾶς ὁμιλοῦν γιὰ ἕνα ἄλλο πένθος καὶ ἕναν ἄλλο θρῆνο καὶ μᾶς καλοῦν νὰ ἐπιδιώκουμε αὐτὰ γιὰ τὴν πραγματική μας ὠφέλεια. Πρόκειται γιὰ τὸ πένθος καὶ τὸν θρῆνο γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας καὶ γιὰ τὶς ἁμαρτίες τῶν ἄλλων, ἐπειδὴ αὐτὰ ὁδηγοῦν στὴν μετάνοια. «Ὅταν πεθάνη κάποιος, λέγει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, καὶ ἐὰν ὅλος ὁ κόσμος τὸν θρηνήση, δὲν μπορεῖ νὰ τὸν σώση… Στὴν περίπτωση ὅμως τῆς ψυχῆς δὲν συμβαίνει τὸ ἴδιο. Ἐδῶ, ἄν θρηνήσης σώζεις τὸν πνευματικὰ νεκρό. Γιατί; Διότι τὸ σῶμα, ὅταν πεθάνη, δὲν ἀνασταίνεται μὲ ἀνθρώπινη δύναμη, ἐνῶ ἡ ψυχὴ, ὅταν πεθάνη (ἀπὸ τὴν ἁμαρτία), ἀνασταίνεται μὲ τὴν διόρθωση (δηλαδή μὲ τὴν μετάνοια)» (ΕΠΕ 30, 302-304).

Ἡ χαροκαμένη μάνα τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου βρῆκε παρηγοριὰ στὸ βαθύτατο πένθος της μόνον μὲ τὴ παρουσία τοῦ ζωοδότη Χριστοῦ. Ἡ πιὸ μεγάλη παρηγοριά, ποὺ προσέφερε ὁ Χριστὸς, δὲν ἦταν ἡ ἀνάσταση τοῦ γυιοῦ τῆς χήρας τῆς Ναῒν, διότι αὐτὸς κάποτε θὰ ξαναπέθαινε. Ἡ πιὸ μεγάλη παρηγοριὰ γιὰ ὅλους τοὺς πενθοῦνες εἶναι τὸ ὅτι μὲ τὸ σημεῖο αὐτὸ ὁ Χριστὸς ἔδειξε ὅτι εἶναι ὁ κύριος τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου καὶ μιὰ μέρα ὅλους θὰ μᾶς ἀναστήση, γιὰ νὰ ζοῦμε, ἐὰν τὸ θέλουμε, μαζί του στὴν αἰώνια Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Ἀγαπητοί μου χριστιανοί, ὁ καλύτερος τρόπος νὰ ἀντιμετωπίσουμε σωστὰ τὸ πένθος εἶναι νὰ συνδεθοῦμε στενὰ μὲ τὸν Χριστὸ, νὰ τὸν πιστέψουμε καὶ νὰ τὸν ἀγαπήσουμε μὲ ὅλη μας τὴν καρδιά. Ἀμήν

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως